Bo problem jest taki, że rzeczywistość okazuje się tak szalona, że żaden ludzki język nie jest jej w stanie wyrazić sensownie. Po prostu słowa stają w gardle, a „zdrowy rozsądek” strajkuje. (…) I o dziwo jest to moment, w którym sztuka może coś zaoferować. Bo choć sztuka nie pomoże nam lepiej czegokolwiek zrozumieć, bo nie od tego jest, to może ona pomóc nam ową dziwność kwantowego światła wyrazić. (…) Sztuka może pomóc wyrazić słuszne przeczucie, że wiemy tyle co nic*.

Punktem wyjścia i źródłem inspiracji dla wystawy jest twórczość Jana Chwałczyka – artysty wizualnego, teoretyka sztuki i ważnej postaci powojennej sceny artystycznej Wrocławia. W centrum swoich zainteresowań stawiał on właśnie tytułowe światło – przez lata badał zjawiska fizyczne z nim związane, takie jak: zagadnienie absorpcji i emisji fotonów, powstawanie barw czy tworzenie się cienia. Swoje obserwacje i wnioski prezentował w formie plastycznych obiektów oraz w licznych tekstach teoretycznych.

Twórczość Jana Chwałczyka bazuje przede wszystkim na wiedzy naukowej. Wystawa w KAF przyjmuje natomiast odmienny punkt widzenia – rozpatruje to, co na granicy ludzkiego poznania.

Do udziału w projekcie zaproszone zostały współczesne osoby artystyczne, które przyglądają się tematowi światła i cienia z perspektywy wielu obszarów – duchowości, filozofii, psychologii, ekologii czy mitologii. Wykorzystując różne media, skupiają się oni nie tylko na ujęciu naukowym, ale w głównej mierze na sferze wrażeń i emocji. W trakcie tego procesu często zagłębiają się w światy bliskie podświadomości, a nawet metafizyki.

Rzecz o granicach… jest zatem nie tylko przeglądem plastycznych zjawisk mogących powstawać na skutek obserwacji podróży fotonów. To także opowieść o pięknym szaleństwie jakim może być mariaż sztuki i nauki oraz o – skazanej z góry na niepowodzenie – próbie ogarnięcia rozumem otaczającej nas rzeczywistości. Opowieść ta mówi również o wielkich niewiadomych, nieprzewidywalności i chęci stworzenia uniwersalnego języka, który (czy to za pomocą fizycznych równań czy barwy i formy) pomaga wyrazić zachwyt nad światem i opisać jego zagadki.

***

Otwarciu wystawy towarzyszył performans Moniki Koniecznej. „O oku, które widziało” jest rezultatem wnikliwych poszukiwań z obszarów związanych z ludzką percepcją, duchowością i ezoteryką. Za wsparcie techniczne w przygotowaniach do performansu dziękujemy Teatrowi Układ Formalny.

***

Wystawie towarzyszy również program wydarzeń dodatkowych: performansy, spotkania oraz warsztaty dla dzieci, realizowane w przestrzeni galerii oraz w KAF Digital (sali immersyjnej).

*A. Dragan,  „Od kiedy zacząłem poważnie myśleć o sztuce, stwierdziłem, że właśnie światło jest tym elementem, który mnie najbardziej absorbuje” – Jan Chwałczyk, [w:] J. Studzińska, S. Świsłocka-Karwot [red. nauk.], Jan Chwałczyk: Światło – cień – informacja, wyd. Muzeum Współczesne Wrocław, Wrocław 2023, s. 281-283.

osoby artystyczne: Justyna Baśnik, Piotr Bosacki, Paweł Bownik, Radek Brousil, Jan Chwałczyk, Tomasz Dobiszewski, Magda Franczak, Michał Frydrych, Krzysztof Gil, Jonathan Gillie, Karolina Hałatek, Klaudia Kasperska, KinoManual (Maciej Bączyk, Aga Jarząb), Monika Konieczna, Mateusz Majchrzak, Weronika Anna Marianna, Daniel O’Toole, Patrycja Piętka, Władysław Strzemiński, Ira Svobodová, Pedro Torres, Wiktoria

kuratorki: Anna Stec, Natalia Barczyńska

oprawa graficzna wystawy: Magdalena Jaskułowska

reżyseria światła: Klaudia Kasperska

konsultacje merytoryczne nt. twórczości Jana Chwałczyka: Jolanta Studzińska

produkcja: Natalia Barczyńska, Michał Micach, Michał Michałczak

korekty: Aleksandra Helle

tłumaczenia: Karol Waniek

promocja: Kajetan Buturlak

patroni medialni: Magazyn Szum, Notes na 6 Tygodni

wsparcie techniczne: Teatr Układ Formalny, Lumina Park

Bilety w pozostałe dni wystawy: 12/20 zł | dostępne online i w kasie galerii