Program
KAF
13.06–31.08.2025
„Repeat After Me II” – długość dźwięku wojny. Kolektyw Open Group w przejmującym artystycznym manifeście przeciw zapomnieniu
Po ogromnym sukcesie na 60. Międzynarodowej Wystawie Sztuki – La Biennale di Venezia, projekt Repeat After Me II (w polskiej wersji: Powtarzajcie za mną II) autorstwa ukraińskiego kolektywu Open Group trafił do Polski. Kuratorowana przez Martę Czyż wystawa, pierwotnie prezentowana w Zachęcie, to poruszająca instalacja audiowizualna, która w wyjątkowy sposób oddaje głos cywilnym świadkom wojny w Ukrainie. Od 13 czerwca 2025 instalacja prezentowana będzie w sercu Wrocławia – w przestrzeni Krupa Art Foundation.
Karaoke dźwięków wojny
Centralnym elementem wystawy są dwa filmy zrealizowane w latach 2022 i 2024. Bohaterowie – cywilni uchodźcy z Ukrainy – odtwarzają z pamięci dźwięki wojny: strzały, eksplozje, wycie syren, szelest ostrzałów. Te dźwięki nie są tłem – stają się głównym nośnikiem narracji, zachęcając widzów do ich powtarzania. Forma karaoke, znana jako rozrywka, zostaje tu radykalnie przekształcona: zamiast przebojów – dźwięki śmiercionośnej broni; zamiast rozrywki – pamięć o przetrwaniu.
Od wewnętrznej ucieczki po globalną traumę
Film z 2022 roku dokumentuje losy tzw. uchodźców wewnętrznych – osób, które przemieściły się ze wschodniej do zachodniej Ukrainy. Z kolei nowsza realizacja z 2024 roku przenosi opowieść w wymiar międzynarodowy – bohaterowie wypowiadają się z miejsc takich jak Wrocław, Berlin, Wiedeń, Wilno, Tullamore (Irlandia) czy Nowy Jork. Ta zmiana lokalizacji poszerza wymiar doświadczenia: z bezpośredniego zagrożenia ku przeżywaniu traumy na emigracji.
Uniwersalne świadectwo uchodźcze
Choć wystawa skupia się na doświadczeniach Ukraińców, opowieści te nabierają wymiaru uniwersalnego. Uchodźcy wspominają wspólne obcowanie z Syryjczykami, Afgańczykami czy Palestyńczykami, tworząc wspólną geografię wygnania. Open Group ukazuje, że uchodźczość nie ma jednej narodowości ani lokalizacji – to stan egzystencjalny ludzi wygnanych przez konflikty.
Estetyka między popkulturą a wojenną rzeczywistością
Scenografia wystawy balansuje między groteską a grozą: bar karaoke przyszłości z mikrofonami, stalowymi meblami i czerwonym światłem staje się przestrzenią, w której zacierają się granice między rozrywką a świadectwem. Publiczność może wziąć w niej udział, który jest jednocześnie ćwiczeniem empatii i pamięci.
Powtarzajcie za mną – bo trzeba to usłyszeć
Repeat After Me II nie pozwala zapomnieć. To nie tylko zapis wojennej traumy, ale też dokument, który działa na zmysły – głównie słuch. To także polityczny i emocjonalny akt: pokazanie, że wojna to nie tylko obrazy, ale dźwięki, które pozostają w ciele na zawsze. Jak mówi jeden z bohaterów wystawy:
„Powtarzajcie za mną, abyście usłyszeli i nigdy nie zapomnieli.”
OPEN GROUP
Open Group – Yuriy Biley, Pavlo Kovach, Anton Varga – to ukraiński kolektyw artystyczny założony w 2012 roku we Lwowie. Od 2015 roku jego członkowie mieszkają w różnych krajach: na Ukrainie, w Polsce, Niemczech i Stanach Zjednoczonych.
Kolektyw ma na swoim koncie wystawy indywidualne m.in. w: Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie (2025), Serlachius w Mänttä, Finlandii (2025), Kulturdrogerie w Wiedniu, Austria (2023), HB Station w Kantonie, Chiny (2023), Galerii Labirynt w Lublinie (2022), Galerii Arsenał w Białymstoku (2017), PinchukArtCentre w Kijowie (2014), centrum sztuki Closer w Kijowie (2013).
Prace Open Group były prezentowane także na wielu wystawach zbiorowych, m.in. w: Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (2025), 8. Triennale w Jokohamie, Japonia (2024), Salzgasse Albertinum w Dreźnie, Niemcy (2023), 4. Autostrada Biennale w Prizren, Kosowo (2023), Belvedere 21: Muzeum Sztuki Współczesnej w Wiedniu (2023), Muzeum Sztuki Współczesnej Ars Aevi w Sarajewie (2023), Miguel Abreu Gallery w Nowym Jorku (2022), Ludwig Múzeum w Budapeszcie (2018), Narodowym Muzeum Sztuki Ukrainy w Kijowie (2016), Biennale w Kijowie (2015), Badischer Kunstverein w Karlsruhe, Niemcy (2015), PinchukArtCentre w Kijowie (2014), i wielu innych.
W 2015 roku ich prace były prezentowane w Pawilonie Ukraińskim na 56. Biennale w Wenecji. W 2016 roku Open Group była kuratorem wystawy Stopień zależności. Kolektywne praktyki młodych ukraińskich artystów 2000–2016 w BWA Wrocław. W 2017 roku ich prace pokazano w ramach Future Generation Art Prize@Venice – wydarzenia towarzyszącego 57. Biennale w Wenecji. W 2019 roku kolektyw był kuratorem Pawilonu Ukraińskiego na 58. Biennale w Wenecji. W 2024 roku Open Group reprezentowała Polskę na 60. Biennale w Wenecji z projektem Repeat After Me II.
Prace artystów znajdują się w kolekcjach: KADIST w Paryżu (Francja) i San Francisco (USA), Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie (Polska), ARS AEVI – Muzeum Sztuki Współczesnej w Sarajewie, MOCA NGO / Ukrainian Museum of Contemporary Art (UMCA) w Kijowie (Ukraina), Narodowego Muzeum Sztuki Ukrainy w Kijowie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Chersoniu (Ukraina) oraz w kolekcjach prywatnych.
MARTA CZYŻ – KURATORKA
Kuratorka, krytyczka, historyczka sztuki. Kuratorka Pawilonu Polskiego na 60. Biennale Sztuki w Wenecji z projektem kolektywu Open Group (Yuriy Biley, Pavlo Kovach, Anton Varga) pt. Repeat After Me II. Kuratorka kilkudziesięciu wystaw m.in. 9. Triennale Młodych w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (2020), Festiwal Sztuk Efemerycznych Konteksty w Sokołowsku (2012 i 2020) oraz Towarzystwo Zniechęcenia w ramach obchodów 100lecia zabójstwa pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza (wraz z Yuriyem Bileyem) w Domu Spotkań z Historią w Warszawie (2022), a także w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, BWA Zielona Góra, Muzeum Narodowe w Szczecinie, MOS Gorzów Wielkopolski, Rondo Sztuki Katowice. W latach 2010-2013 była kuratorką galerii Kordegarda w Warszawie. Wspólnie z Julią Wielgus wydała książki D.O.M. Polski (galeria Raster, BWA Zielona Góra, 2012) oraz W ramach wystawy – rozmowy z kuratorami 2015). Jest autorką tekstów do katalogów oraz opracowań naukowych. Członkini AICA, regularnie publikuje w Dwutygodniku, Miejmiejsce.com, Vogue, Culture.pl, Polityce oraz w Wysokich Obcasach. Laureatka (wraz z Open Group) nagrody O!Lśnienia. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2015). Członkini AICA.
