Program
KAF
13.09.2025–18.01.2026
Ciało. Rozkosz i ból: Bourgeois, Falender, Piene i Szapocznikow o ucieleśnionej opozycji.
Ciało nigdy nie jest neutralne – to przestrzeń walki i wolności, rozkoszy i bólu. Szczególnie ciało kobiece, które staje się polem styku życia i śmierci, autonomii i podległości. Wystawa Ciało. Rozkosz i ból zaprasza do odkrywania tej granicy poprzez prace czterech wybitnych artystek, które opowiadają o cielesności na własnych zasadach.
Cztery artystki, cztery wizje cielesności, jeden wspólny punkt odniesienia: ciało kobiece jako przestrzeń rozkoszy i bólu. Wystawa gromadzi dzieła Louise Bourgeois (1911–2010), Barbary Falender (ur. 1947), Chloe Piene (ur. 1972) i Aliny Szapocznikow (1926–1973), twórczyń różnych pokoleń, środowisk i kontekstów historycznych, których prace łączy wrażliwość oraz głęboka refleksja nad doświadczeniem cielesności.
To opowieść o ciele jako źródle przyjemności i cierpienia, przestrzeni pamięci, emocji i zmysłów. Louise Bourgeois i Alina Szapocznikow czerpały inspirację z osobistych traum – choroby, migracji, straty – tworząc dzieła nasycone bólem i egzystencjalnym niepokojem. Barbara Falender i Chloe Piene podejmują temat erotyzmu, napięcia, lęku, ale także zmysłowej rozkoszy.
Ekspozycja ukazuje różnorodne poszukiwania formalne: od tradycyjnych rzeźbiarskich materiałów, jak kamień, po eksperymenty z tworzywami sztucznymi i tkaninami. Prace redefiniują pojęcie piękna, odchodząc od klasycznych kanonów ku przedstawieniom cielesności zdeformowanej, poranionej, fragmentarycznej – ale prawdziwej, autentycznej i żywej.
Inspiracje artystek sięgają zarówno osobistych doświadczeń – erotyki, macierzyństwa, choroby, śmierci – jak i historii sztuki, od rzeźby pasyjnej po barokowe wizje świętości. Powstaje nowa, intymna ikonografia ciała – zmysłowego, kruchego i podatnego na zranienie.
Wystawa Ciało. Rozkosz i ból zderza emocje i doświadczenia: ekstazę i rozpacz, piękno i odrazę. To propozycja dla tych, którzy chcą doświadczyć sztuki blisko, intensywnie, wszystkimi zmysłami.
Między marzeniami o akceptacji naszych niedoskonałych ciał a obsesją perfekcyjności łatwo zgubić prawdę o nas samych. W tym chaosie chcemy przypomnieć o tym, co najważniejsze: ciało to początek i koniec wszystkiego. Zapraszamy, by przyjrzeć mu się wspólnie.
Bilety na wystawę można kupić online i stacjonarnie.
artystki: Louise Bourgeois, Alina Szapocznikow, Barbara Falender, Chloe Piene
kuratorka:Paulina Olszewska
kuratorka asystująca: Natalia Barczyńska
scenografia: Daria Pietryka
identyfikacja graficzna: Magdalena Jaskułowska
główna producentka: Agnieszka Marcinowska
wsparcie produkcji: Aleksandra Helle, Michał Micach
art handler: Michał Michałczak
promocja: Klaudia Ciepłucha
redakcja i tłumaczenie: Aleksandra Helle, Karol Waniek
Partnerzy wystawy: DESA Unicum, Galeria Studio w Warszawie, Galerie Loevenbruck Paris, The Easton Foundation, Omega Medical Clinics, Puszman
Patroni medialni: Newsweek, Wysokie Obcasy, Girls and Queers To The Front, SZUM
Louise Bourgeois (1911, Paryż – 2010, Nowy Jork) pochodziła z rodziny zajmującej się sprzedażą i renowacją dawnych tapiserii. Początkowo studiowała matematykę i geometrię na Sorbonie. Po śmierci matki porzuciła nauki ścisłe, by poświęcić się sztuce. Kształciła się m.in. w École des Beaux-Arts, École du Louvre czy Académie Julian. W 1938 roku przeniosła się do Nowego Jorku, z którym związana była do końca życia. Jej twórczość koncentrowała się na kobiecym doświadczeniu: cielesności, seksualności, macierzyństwie, rodzinie, śmierci i podświadomości. Artystka traktowała sztukę jako formę terapii – traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa (romans ojca z guwernantką) przepracowywała w swoich dziełach. W rzeźbach z końca lat 60., takich jak Cunt I: Untitled (Femme) (1969/70) odważnie eksplorowała kobiecą seksualność. Pracowała z tkaninami, ale także z klasycznymi materiałami rzeźbiarskimi (kamieniem i brązem) oraz nietypowymi mediami: kośćmi, meblami, ubraniami czy fragmentami architektury. Mimo że przez dekady była aktywna artystycznie, uznanie przyszło późno, bo dopiero w latach 80. XX wieku. Podobno do końca życia na jej stoliku nocnym stała rzeźba Aliny Szapocznikow, podarowana podczas ich spotkania w 1970 roku.
Barbara Falender (ur. 1947, Wrocław) mieszka i pracuje w Warszawie. Studiowała na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Jerzego Jarnuszkiewicza. Jako absolwentka rozpoczęła eksperymenty z tworzywami sztucznymi – przykładem jest pierwsza wersja cyklu Poduszki erotyczne, łączącego kształt przedmiotu codziennego użytku z zapisem intymności. W 1976 roku artystka wyjechała do Carrary, gdzie doskonaliła technikę pracy w marmurze, tworząc m.in. rzeźby Sen i Źródło, poprzedzone szkicami inspirowanymi osobistymi doświadczeniami, takimi jak pierwszy poród. W tym samym czasie zetknęła się z twórczością Aliny Szapocznikow (1926–1973), której biografia i sztuka stały się dla niej trwałym punktem odniesienia. W 1978 roku powstał Hommage dla Aliny Szapocznikow, a w 2023 – jego nowa wersja, wykonana m.in. z marmuru dębnickiego. Od końca lat 70. Falender bada cielesność i relacje intymne, wykonując w różnych materiałach rzeźby takie jak Akt, Między jawą a snem czy cykl Strefy. W latach 80. współtworzyła warszawską scenę artystyczną. Należeli do niej także Krzysztof Jung czy Waldemar Raniszewski, którzy pozowali Falender do jej rysunków i rzeźb. Artystka do dziś pozostaje wierna fizycznej pracy w kamieniu, tworząc portrety kobiet ważnych w jej życiu.
Chloe Piene (ur. 1972) mieszka i pracuje w Warszawie oraz Nowym Jorku. Studiowała historię sztuki na nowojorskim Uniwersytecie Columbia w oraz sztukę w Goldsmiths, University of London. W czasie swojej edukacji koncentrowała się na sztuce północnego renesansu, analizując m.in. twórczość Albrechta Dürera, Hansa Holbeina i Hansa Baldunga Griena. Szczególną uwagę zwracała na ekspresję linii w grafikach oraz fizyczność i brutalność sztuki tego okresu – w niej ciała są sceną dla bólu, dalekie od klasycznego ideału. Artystka widzi naszą fizyczność jako kruche naczynie skrywające to, co nieznane, nieuświadomione czy lękowe, czyli ukryte pod powierzchnią. Rysunek traktuje jako akt materialny – ślad pozostawiony przez ciało w gęstości i napięciu linii. Piene czerpie inspiracje także z opowieści ludowych. Fascynuje ją nieoczywistość: przestrzeni „pomiędzy”, stworzeń hybrydycznych, miejsc ciemnych i nieprzeniknionych. Odwołuje się do przednowoczesnych figur, takich jak znana z dzieciństwa postać Baby Jagi. Ważnymi odniesieniami są dla niej Louise Bourgeois oraz Camille Claudel. Jej prace zestawiano z twórczością takich artystów jak Hans Bellmer, Egon Schiele czy Willem de Kooning. W 2021 roku poznała Barbarę Falender w czasie jej wystawy w pracowni Aliny Szapocznikow. Zafascynowały ją wtedy dłonie artystki i ślady fizycznej pracy przy rzeźbie w marmurze.
Alina Szapocznikow (1926, Kalisz – 1973, Passy) przeżyła II wojnę światową w gettach w Pabianicach i Łodzi oraz w obozach koncentracyjnych. Po wojnie zamieszkała w Pradze, gdzie studiowała rzeźbę w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej, a następnie kontynuowała naukę w École des Beaux-Arts w Paryżu. W 1950 roku wróciła do Polski, ale regularnie podróżowała do Francji, by w 1963 roku osiedlić się tam na stałe. Już w latach 40. zaczęła zmagać się z poważnymi problemami zdrowotnymi. Jednym z nich był nowotwór piersi, leczony eksperymentalnymi i agresywnymi metodami, co m.in. uniemożliwiło jej posiadanie dzieci. Od początku lat 60. pracowała z nowymi materiałami, takimi jak: poliester, poliuretan i cement plastyczny. Inspirowała się fetyszem jako formą skupienia na cielesności i fragmencie, szczególnie ciała kobiecego. W 1966 roku stworzyła serię rzeźb-lamp iluminowanych z odciskami ust (swoich i przyjaciółek), a dwa lata później Brzuchy-poduszki z miękkiej gąbki, które miały być obiektami użytecznymi. W 1970 odwiedziła Nowy Jork, gdzie podobno spotkała się z Louise Bourgeois, i kamieniołomy w Carrarze, w których Szapocznikow pracowała nad rzeźbami. W 1973 ostatnim stadium choroby był rak kości, powodujący postępujący paraliż i silny ból nie do złagodzenia.
program towarzyszący
- sobota, 13.09.2025 | godzina 17:00 | oprowadzanie kuratorskie z Pauliną Olszewską | bilety do nabycia stacjonarnie lub online